Kalp Hastalığı Türleri
Kalp hastalığı, kardiyovasküler sistemi etkileyen herhangi bir durumu ifade eder. Birkaç farklı kalp hastalığı türü vardır ve bunlar kalbi ve kan damarlarını farklı şekillerde etkiler.
Aşağıdaki bölümler bazı farklı kalp hastalığı türlerini daha ayrıntılı olarak ele almaktadır.
Koroner Arter Hastalığı
Koroner kalp hastalığı olarak da bilinen koroner arter hastalığı, en sık görülen kalp hastalığı türüdür.
Kalbe kan sağlayan arterler plakla tıkandığında gelişir. Bu onların sertleşmesine ve daralmasına neden olur. Plak kolesterol ve diğer maddeleri içerir. Sonuç olarak, kan akışı azalır ve kalp daha az oksijen ve daha az besin alır. Zamanla kalp kası zayıflar, kalp yetmezliği ve aritmi riski vardır. Arterlerde plak biriktiğinde buna ateroskleroz denir. Atardamarlardaki plak tıkanıklıklardan yırtılabilir ve kan akışının durmasına neden olarak kalp krizine neden olabilir.
Doğuştan Kalp Kusurları
Doğuştan kalp kusuru olan bir kişi, kalp problemi ile doğar. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok doğuştan kalp kusuru türü vardır:
Atipik kalp kapakçıkları: Valfler düzgün açılmayabilir veya kan sızdırabilir.
Septal kusurlar: Kalbin alt odacıkları veya üst odacıkları arasında duvarda bir delik vardır.
Atrezi: Kalp kapaklarından biri eksiktir.
Konjenital kalp hastalığı: Bir ventrikülün yokluğu veya kalpten çıkan ana arterler arasında olağandışı bağlantılarla ilgili problemler gibi önemli yapısal sorunları içerebilir.
Birçok doğuştan kalp kusuru, belirgin semptomlara neden olmaz ve yalnızca rutin bir tıbbi kontrol sırasında ortaya çıkar.
Amerikan Kalp Derneği'ne (AHA) göre, kalp üfürümleri sıklıkla çocukları etkiler, ancak yalnızca bazıları bir kusurdan kaynaklanır.
Aritmi
Aritmi düzensiz kalp atışı anlamına gelir. Kalp atışını koordine eden elektriksel uyarılar doğru çalışmadığında ortaya çıkar. Sonuç olarak, kalp çok hızlı, çok yavaş veya düzensiz atabilir
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli aritmi türleri vardır:
Taşikardi: Bu, hızlı bir kalp atışı anlamına gelir.
Bradikardi: Bu, yavaş bir kalp atışı anlamına gelir.
Erken kasılmalar: Bu, erken bir kalp atışı anlamına gelir.
Atriyal fibrilasyon: Bu bir tür düzensiz kalp atışıdır.
Bir kişi, çırpınan veya yarışan bir kalp gibi bir duygu fark edebilir. Bazı durumlarda, aritmiler yaşamı tehdit edebilir veya ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Genişletilmiş Kardiyomiyopati
Dilate kardiyomiyopatide, kalp odacıkları genişler, yani kalp kası gerilir ve incelir. Dilate kardiyomiyopatinin en yaygın nedenleri geçmişteki kalp krizleri, aritmiler ve toksinlerdir, ancak genetik de rol oynayabilir.
Sonuç olarak, kalp zayıflar ve kanı gerektiği gibi pompalayamaz. Aritmi, kalpte kan pıhtıları ve kalp yetmezliği ile sonuçlanabilir. AHA'ya göre genellikle 20-60 yaş arası insanları etkiler.
Kalp Yetmezliği
Bir kişinin kalp yetmezliği olduğunda, kalbi çalışmaya devam eder, ancak olması gerektiği kadar iyi çalışmaz. Konjestif kalp yetmezliği, pompalama veya gevşeme işlevindeki sorunlardan kaynaklanabilen bir tür kalp yetmezliğidir.
Kalp yetmezliği, tedavi edilmemiş koroner arter hastalığı, yüksek tansiyon, aritmiler ve diğer durumlardan kaynaklanabilir. Bu koşullar, kalbin düzgün bir şekilde pompalama veya gevşeme yeteneğini etkileyebilir. Kalp yetmezliği yaşamı tehdit edebilir, ancak kalple ilgili durumlar için erken tedavi aramak komplikasyonları önlemeye yardımcı olabilir.
Hipertrofik Kardiyomiyopati
Bu durum genellikle genetik bir problem kalp kasını etkilediğinde gelişir. Kalıtsal bir durum olma eğilimindedir.
Kasın duvarları kalınlaşır ve kasılmalar sertleşir. Bu, kalbin kan alma ve pompalama yeteneğini etkiler. Bazı durumlarda, bir tıkanıklık meydana gelebilir.
Hiçbir semptom olmayabilir ve birçok kişiye tanı konulamaz. Bununla birlikte, hipertrofik kardiyomiyopati zamanla kötüleşebilir ve çeşitli kalp problemlerine yol açabilir.
Ailesinde bu durumun öyküsü olan herkes, tedavi görmek komplikasyonları önlemeye yardımcı olabileceğinden, tarama talebinde bulunmalıdır.
AHA'ya göre, gençler ve 35 yaşın altındaki sporcular arasında kardiyak ölümün ana nedeni hipertrofik kardiyomiyopatidir.
Mitral Kapak Yetersizliği
Bu olay, kalpteki mitral kapak yeterince sıkı kapanmadığında ve kanın kalbe geri akmasına izin verdiğinde meydana gelir.
Sonuç olarak kan, kalpte veya vücutta verimli bir şekilde hareket edemez ve kalbin odacıklarına baskı uygulayabilir. Zamanla, kalp büyüyebilir ve kalp yetmezliği ortaya çıkabilir.
Mitral Kapak Prolapsusu
Bu, mitral kapağın kapakçıkları düzgün kapanmadığında olur. Bunun yerine, sol atriyuma doğru çıkıntı yaparlar. Bu kalp üfürümüne neden olabilir.
Mitral kapak prolapsusu genellikle yaşamı tehdit etmez, ancak bazı kişilerin bunun için tedavi görmesi gerekebilir. Genetik faktörler ve bağ dokusu sorunları, popülasyonun yaklaşık %2'sini etkileyen bu duruma neden olabilir.
Aort Darlığı
Aort darlığında, pulmoner kapak kalındır veya kaynaşmıştır ve doğru açılmaz. Bu, kalbin sol ventrikülden aorta kan pompalamasını zorlaştırır. Kapaktaki konjenital anomaliler nedeniyle bir kişi onunla doğabilir veya kalsiyum birikintileri veya yara izi nedeniyle zamanla gelişebilir.
Belirtiler
Kalp hastalığının semptomları, bir kişinin sahip olduğu spesifik tipe bağlıdır. Ayrıca, bazı kalp rahatsızlıkları hiçbir belirtiye neden olmaz.
Bununla birlikte, aşağıdaki belirtiler bir kalp problemini gösterebilir:
- Anjina veya göğüs ağrısı
- Nefes almada zorluk
- Yorgunluk ve baş dönmesi
- Sıvı tutulması veya ödem nedeniyle şişme
Çocuklarda doğuştan kalp kusurunun belirtileri arasında morarma veya ciltte mavilik ve egzersiz yapamama sayılabilir.
Kalp krizini gösterebilecek bazı belirti ve semptomlar şunlardır:
- Göğüs ağrısı
- Nefes darlığı
- Kalp çarpıntısı
- Mide bulantısı
- Karın ağrısı
- Terleme
- Kol, çene, sırt veya bacak ağrısı
- Boğulma hissi
- Şişmiş ayak bilekleri
- Bitkinlik
- Düzensiz kalp atışı
Kalp krizi, kalbin durduğu ve vücudun artık çalışamadığı kalp durmasına neden olabilir. Herhangi bir kalp krizi belirtisi varsa, bir kişinin acil tıbbi müdahaleye ihtiyacı vardır.
Kalp durması meydana gelirse, kişinin aşağıdakilere ihtiyacı olacaktır:
- Acil tıbbi yardım (112’yi arayın)
- Acil kardiyopulmoner resüsitasyon
- Varsa, otomatik bir harici defibrilatörden gelen bir şok
Nedenler ve Risk Faktörleri
Kalp hastalığı şu durumlarda gelişir:
- Kalbin tamamında veya bir kısmında hasar
- Kalbe giden veya kalpten gelen kan damarlarıyla ilgili bir sorun
- Kalbe düşük oksijen ve besin kaynağı
- Kalbin ritmi ile ilgili bir sorun
Bazı durumlarda, genetik bir neden vardır. Bununla birlikte, bazı yaşam tarzı faktörleri ve tıbbi koşullar da riski artırabilir. Bunlar şunları içerir:
- Yüksek kan basıncı
- Yüksek kolestorol
- Sigara içmek
- Yüksek alkol alımı
- Fazla kilo ve obezite
- Diyabet
- Ailede kalp hastalığı öyküsü
- Diyet seçenekleri
- Yaş
- Hamilelik sırasında preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) öyküsü
- Düşük aktivite seviyeleri
- Uyku apnesi
- Yüksek stres ve kaygı seviyeleri
- Sızdıran kalp kapakçıkları
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), kalp ve kardiyovasküler hastalıklarda küresel bir artışa katkıda bulunan iki temel faktör olarak yoksulluk ve stresten bahseder.
Tedaviler
Tedavi seçenekleri kişinin sahip olduğu kalp hastalığının tipine göre değişir, ancak bazı yaygın stratejiler arasında yaşam tarzı değişiklikleri yapmak, ilaç almak ve ameliyat olmak yer alır.
Aşağıdaki bölümlerde bu seçeneklerden bazılarına daha ayrıntılı olarak bakılmaktadır.
Önleme
Bazı yaşam tarzı önlemleri kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Bunlar şunları içerir:
Dengeli bir diyet oluşturmak: Lif açısından zengin, tam tahıllar ile taze meyve ve sebzeleri tercih eden, kalp sağlığına öncelik veren bir diyet seçin. Akdeniz diyeti ve DASH diyeti kalp sağlığı için iyi olabilir. Ayrıca işlenmiş gıdaların ve ilave yağ, tuz ve şeker alımını sınırlamaya yardımcı olabilir.
Düzenli egzersiz yapmak: Bu, kalbi ve dolaşım sistemini güçlendirmeye, kolesterolü düşürmeye ve kan basıncını korumaya yardımcı olabilir. Bir kişi haftada 150 dakika egzersiz yapmayı hedeflemek isteyebilir.
Orta düzeyde bir vücut ağırlığını korumak: Sağlıklı bir vücut kitle indeksi (BMI) tipik olarak 20 ile 25 arasındadır. İnsanlar BMI'larını buradan kontrol edebilirler.
Sigarayı bırakmak veya sigaradan kaçınmak: Sigara içmek kalp ve kardiyovasküler rahatsızlıklar için önemli bir risk faktörüdür.
Alkol alımını sınırlama: Kadınlar günde birden fazla, erkekler günde ikiden fazla alkollü içecek tüketmemelidir.
Altta yatan koşulları yönetmek: Yüksek tansiyon, obezite ve diyabet gibi kalp sağlığını etkileyen durumlar için tedavi arayın.
Bu adımları atmak genel sağlığı iyileştirmeye ve kalp hastalığı riskini ve komplikasyonlarını azaltmaya yardımcı olabilir.
Referans: https://www.medicalnewstoday.com/articles/237191#outlook
Son Erişim Tarihi: 05.10.2022
Yazar: Cansu Bulut.
